Tạo sự thống nhất trong điều hành
Theo quy định của Thông tư 128/2013, Trung tâm phân tích phân loại (PTPL-Tổng cục Hải quan) thực hiện phân tích và gửi Tổng cục thông báo kết quả phân tích (TBKQPT qua Cục Thuế xuất nhập khẩu) để Tổng cục Hải quan ra thông báo kết quả phân loại (TBKQPL) cho toàn ngành.
Thông tư 128/2013/TT-BTC (ngày 10/09/2013) đã có những đổi mới cơ bản trong công tác nâng cao tính pháp lý và thống nhất trong kết quả phân tích trong toàn ngành Hải quan. Nguồn: internet
Theo đánh giá của Trung tâm PTPL, ưu điểm của cách làm này là Tổng cục thống nhất được các quan điểm phân loại hàng hóa khác nhau giữa các đơn vị trước khi ban hành TBKQPL (Thay thế thông báo kết quả PTPL của Trung tâm PTPL và các chi nhánh PTPL đây bằng TBKQPL của Tổng cục Hải quan). Đồng thời qua đó, hình thành được hệ thống phần mềm MHs lưu giữ kết quả PTPL trong toàn ngành.
Tuy nhiên, cũng theo Trung tâm PTPL, trên thực tế cách làm này cũng phát sinh bất cập, vướng mắc, như: phức tạp hóa thủ tục hành chính, tăng khối lượng công việc văn thư; chậm muộn trong công tác thông báo kết quả gây khó khăn trực tiếp cho doanh nghiệp và hải quan địa phương; tạo áp lực công việc sự vụ lên lãnh đạo Tổng cục; khó kiểm soát được công tác phân loại tại các hải quan địa phương; tạo áp lực nhân sự cho Cục Thuế xuất nhập khẩu (XNK) và Trung tâm PTPL.
Phân tích nguyên nhân cho thấy, Cục Thuế XNK được giao nhiệm vụ áp mã số hàng hóa trên cơ sở kết quả phân tích đã gặp rất nhiều khó khăn đối với những mặt hàng có tính kỹ thuật và chuyên ngành cao. Trong thực tế việc phân loại với số lượng lớn kết quả phân tích do Trung tâm PTPL gửi đến đã đặt Cục thuế XNK vào tình thế không đủ cán bộ có trình độ chuyên môn sâu để xử lý thấu đáo các thông báo kết quả phân tích.
Một vấn đề bất cập trong công việc phân loại hàng hóa đối với hàng hóa phải qua phân tích theo quy định hiện nay là Cục Thuế XNK thực hiện phân loại trên cơ sở kết quả phân tích của Trung tâm PTPL nhưng Cục Thuế XNK không phải là đơn vị yêu cầu phân tích mà các đơn vị yêu cầu phân tích là các hải quan địa phương. Vì vậy dẫn đến kết quả phân tích không theo yêu cầu của Cục Thuế XNK. Trong khi đó, Trung tâm PTPL chủ động thực hiện phân tích dựa trên các tiêu chí của HS để phân loại áp mã số hàng hóa và đưa ra kết quả theo yêu cầu của đơn vị phân tích hoặc đưa thành phần bản chất của hàng hóa trong trường hợp đơn vị yêu cầu phân tích không biết đưa ra yêu cầu về các tiêu chí phải phân tích như thế nào. Do vậy với những mặt hàng có thành phần, bản chất phức tạp đòi hỏi chuyên môn cao chắc chắn sẽ khó khăn cho Cục Thuế XNK hiểu để thực hiện phân loại hàng hóa.
Đáng chú ý là Trung tâm PTPL và các Chi nhánh PTPL đang chịu áp lực lớn khi bị rút ngắn về thời gian thực hiện PTPL (10 ngày đối với mẫu thông thường, 15 ngày đối với mẫu khó), trong khi đó lượng mẫu tiếp nhận trong những năm gần đây gia tăng và hầu như bị tồn đọng không thực hiện được đúng hạn là 15 ngày/một mẫu.
Vấn đề nữa làm chậm tiến độ công việc là hồ sơ phải luân chuyển 3 cấp (1. chi cục- Trung tâm PTPL hoặc chi nhánh; 2. Trung tâm PTPL hoặc chi nhánh- Văn phòng TCHQ; 3. Văn phòng TCHQ- Cục Thuế XNK). Trường hợp thông tin trong hồ sơ chưa rõ ràng: giữa Cục Thuế XNK và Trung tâm PTPL phải có văn bản trao đổi, do đó dẫn đến vi phạm về giới hạn thời gian.
Vấn đề đáng lưu ý nữa là, với quy trình nêu trên, khi xảy ra khiếu nại tố cáo liên quan đến TBKQPL đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu không có cấp trung gian giải quyết trước mà Tổng cục Hải quan (là người ký ban hành văn bản) phải trực tiếp giải quyết khiếu nại, sẽ dẫn đến phức tạp khi kiện ra Tòa. Điều này, sẽ tạo ra bất lợi cho ngành Hải quan trong việc xử lý các vụ việc tố tụng hành chính tại Tòa.
Nâng cao hiệu quả phân tích phân loại
Để công tác PTPL đạt hiệu quả, Trung tâm PTPL cũng đề xuất một số giải pháp cơ bản.
Giải pháp trước mắt, có thể thực hiện theo quy trình: “Chi cục gửi yêu cầu PTPL đến Trung tâm PTPL hoặc các chi nhánh; Trung tâm PTPL gửi lại thông báo kết quả cho các chi cục và đồng thời gửi Cục Thuế XNK 01 bản thông báo để theo dõi. Trong trường hợp chi cục không thống nhất với thông báo của Trung tâm PTPL thì thông qua cục hải quan địa phương để báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét quyết định. Phương án này đảm bảo hải quan địa phương nhận được kết quả đối với mẫu phân tích thông thường trong vòng 15 ngày.
Về lâu dài, để sửa đổi tận gốc bất cập hiện nay về công tác phân tích phân loại thì cần phải thống nhất và chuyên môn hóa cho một đơn vị thực hiện phân loại hàng hóa. Chuyển nhiệm vụ phân loại của Cục thuế XNK vào Trung tâm PTPL; nâng Trung tâm PTPL lên thành đơn vị quản lý. Như vậy sẽ có tổ chức bộ máy thực hiện công tác phân loại hàng hóa chuyên nghiệp có tính chuyên môn hóa, tập trung vào một đơn vị thuộc cơ quan Tổng cục Hải quan…/.
Theo: mof.gov.vn
